కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని షిమోగా జిల్లాలోని బల్లిగావి వద్ద కేదారేశ్వర ఆలయం (క్రీ.శ. 1070) 

 

కేదారేశ్వర ఆలయం (కేదరేశ్వర లేదా కేదారేశ్వర అని కూడా పిలుస్తారు) కర్ణాటకలోని షిమోగా జిల్లాలోని షికారిపుర సమీపంలో బల్లిగావి పట్టణంలో ఉంది (పురాతన శాసనాల్లో బెలగామి, బెల్లిగేవ్, బల్లగంవే మరియు బల్లిపుర అని పిలుస్తారు)

 

11 - 12 వ శతాబ్దపు పశ్చిమ చాళుక్య పాలనలో బల్లిగావి ఒక ముఖ్యమైన నగరం. ఈ పట్టణాన్ని వివరించడానికి మధ్యయుగ శాసనాల్లో ఉపయోగించిన అనాది రాజధాని (ప్రాచీన రాజధాని) అనే పదం గొప్ప పురాతన కాలం నాటి కథను చెబుతుంది. కళా చరిత్రకారుడు ఆడమ్ హార్డీ ఈ ఆలయ నిర్మాణంలో పాల్గొన్న శైలిని "తరువాత చాళుక్య, ప్రధాన స్రవంతి, సాపేక్షంగా ప్రధాన స్రవంతికి దగ్గరగా" వర్గీకరించారు.

 

అతను ఈ ఆలయాన్ని 11 వ శతాబ్దం చివరలో, 1131 వరకు మార్పులు, చేర్పుల యొక్క శాసనాత్మక ఆధారాలతో, ఈ ప్రాంతంపై హొయసల వారి నియంత్రణలో ఉన్నాడు. ఉపయోగించిన నిర్మాణ సామగ్రి సబ్బు రాయి. ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా, వాస్తుశిల్ప శైలిని హొయసాలాగా వర్గీకరిస్తుంది. ఈ కాలంలో హొయసల పాలక కుటుంబం సామ్రాజ్య పశ్చిమ చాళుక్య సామ్రాజ్యం యొక్క శక్తివంతమైన భూస్వామ్యంగా ఉంది, విష్ణువర్ధన (1108-1152 A.D) కాలం నుండి మాత్రమే స్వాతంత్ర్య ఊపిరులను  పొందింది. ఈ ఆలయాన్ని జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన స్మారక చిహ్నంగా భారత పురావస్తు సర్వే పేర్కొంది.

 

దైవాన్ని

*****

పశ్చిమ మరియు దక్షిణం వైపున ఉన్న పుణ్యక్షేత్రాలలో ఉన్న సెల్లా (గర్భగృహ) లో శివలింగం (శివుని యొక్క ప్రతిరూపం ) మరియు ఉత్తరాన ఉన్న సెల్ల విష్ణువు యొక్క ప్రతిమను కలిగి ఉంది. ఈ ఆలయం కొన్ని లిథిక్ రికార్డుల ప్రకారం బలి అనే రాక్షసుడి చరిత్రతో అనుసంధానించబడి ఉంది. ఈ ఆలయం శైవ మతం యొక్క కలముఖ విభాగం వారిని  పెద్ద సంఖ్యలో అనుచరులుగా  ఆకర్షించింది.  బ్రహ్మ దేవుడి నాలుగు ముఖాల చిత్రం ఆలయ ప్రాంగణంలోని ఒక మ్యూజియంలో ప్రదర్శనలో ఉంది. ఇది ఒక సమయంలో ఆలయం లోపల ఉండి ఉండవచ్చు.