ధోల్కల్ గణేష్
చుట్టూ దట్టమైన అడవి. అందులో ఒక ఎత్తైన శిఖరం. దాని మీద పెద్ద గణనాథుడి విగ్రహం. ఈ గణపతిని దర్శించాలంటే చత్తీస్‌ఘర్ రాష్ట్రంలో దంతేవాడ జిల్లాలోని దోల్‌కల్ కొండ మీదకు వెళ్ళాల్సిందే. అక్కడి నుంచి 9 లేదా 11 కిలోమీటర్లు కాలినడకన వెళ్ళాలి. రోడ్డు మార్గం లేదు. 1100 సంవత్సరాల పూర్వం నాటిదైన ఈ స్వామి మూర్తిని స్థానిక జర్నలిస్ట్ 2012 లో కనుగొన్నారు. ఈ విగ్రహం ఒక్క చిన్న స్థంభం లాంటి కొండ మీద, దాదాపు 3,000 అడుగుల ఎత్తులో ఉంది. అక్కడికి మాములు మానవుడు నడిచి వెళ్ళడం కూడా అసాధ్యం..... అలాంటిది ఎంతో బరువున్న ఈ విగ్రాహాన్ని అంత ఎత్తున ఎవరు పర్తిష్టించారు, ఎలా ప్రతిష్టించారు అనేది ఇప్పటికీ ఆశ్చర్యకరంగానే ఉంది.
పరిశోధనల ప్రకారం నాగవంశీయులు కాలంలో ఈ విగ్రహం ఏర్పాటు అయినట్లు తెలుస్తోంది. దీనికి దగ్గర్లోనే ఎన్నో రాతి ఆయుధాలు దొరికాయి. ఇవి ఇక్కడ నివసించిన ఆదిమానవుడు జీవిత విశేషాలకు నిదర్శనాలని భారత పురావస్తు శాఖ వారు భావిస్తున్నారు.
ఇంతకుముందు పరిమిత స్థానిక ప్రజలకు మాత్రమే తెలిసిన, ధోల్కల్ గణేష్ 2012 లో ఒక జర్నలిస్ట్ దానిని తిరిగి కనుగొన్నప్పుడు దేశవ్యాప్తంగా దృష్టిని ఆకర్షించాడు.
అయితే, జనవరి 2017 లో గణేష్ విగ్రహం అకస్మాత్తుగా కనుమరుగైంది. దర్యాప్తులో, విగ్రహం కొండ దిగువన 56 ముక్కలుగా విరిగింది; వాస్తవానికి, బాధాకరమైన మరియు ప్రమాదకరమైన శోధన ఆపరేషన్ ఉన్నప్పటికీ, విగ్రహం యొక్క అన్ని విరిగిన భాగాలను తిరిగి పొందలేదు తరువాత, పురావస్తు శాస్త్రవేత్తల బృందం అందుబాటులో ఉన్న అన్ని ముక్కలను ఒకచోట చేర్చి, అదే కొండపై విగ్రహాన్ని తిరిగి స్థాపించింది. నేటికీ, విరిగిన ముక్కల గుర్తులు విగ్రహంపై కనిపిస్తాయి.
పురాణాల ప్రకారం: ఒకసారి పరశురామ్ శివుడిని కలవాలని అనుకున్నాడు. అయినప్పటికీ, శివుడు గణేష్‌ను కాపలాగా నియమించాడు, అతను పరశురాముడు లోపలికి అనుమతించలేదు. పరశురాముడు బలవంతంగా ప్రవేశించడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, గణేశుడు అతన్ని ఇక్కడ బైలాదిల పర్వత శ్రేణి వద్ద భూమిపైకి విసిరాడు.
పరశురాం స్పృహలోకి వచ్చినప్పుడు, అతనికి మరియు గణేశుడికి మధ్య యుద్ధం జరిగింది. యుద్ధ సమయంలో, పరశురామ్ తన ఆయుధమైన ఫార్సా (ఇనుముతో చేసిన ఆయుధం) ను గణేశుడి మీదికి విసిరారు.. అది ఒక దంతంకు తగిలింది.. అందుకే, గణేశుడిని ఏక్దాంత్ అని కూడా అంటారు;
కొండకు దగ్గరలో ఉన్న గ్రామానికి ఫరాస్పాల్ అని పేరు పెట్టారు (పార్షురామ్ ఆయుధం నుండి వచ్చిన పేరు). పర్షురామ్ యొక్క ఫార్సా ఇక్కడ పడిపోయినందున, బైలాదిల పర్వత శ్రేణి ఇనుప ఖనిజంతో సమృద్ధిగా మారిందని కూడా అంటారు.ఇది పురాణ కధ..
అయినప్పటికీ, ఇంత దట్టమైన అడవిలో కొండ పైన ఈ భారీ మరియు అందంగా చెక్కిన గణేశ విగ్రహాన్ని ఎప్పుడు, ఎలా ఉంచారో ఎవరికీ తెలియదు. ఈ ప్రాంతంలో నాగ్వాన్షి పాలనలో 9 నుండి 11 వ శతాబ్దంలో ఈ విగ్రహాన్ని తయారు చేసినట్లు అన్ని పురావస్తు శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు
పరిశోధనల ప్రకారం నాగవంశీయులు కాలంలో ఈ విగ్రహం ఏర్పాటు అయినట్లు తెలుస్తోంది. దీనికి దగ్గర్లోనే ఎన్నో రాతి ఆయుధాలు దొరికాయి. ఇవి ఇక్కడ నివసించిన ఆదిమానవుడు జీవిత విశేషాలకు నిదర్శనాలని భారత పురావస్తు శాఖ వారు భావిస్తున్నారు.
ఇంతకుముందు పరిమిత స్థానిక ప్రజలకు మాత్రమే తెలిసిన, ధోల్కల్ గణేష్ 2012 లో ఒక జర్నలిస్ట్ దానిని తిరిగి కనుగొన్నప్పుడు దేశవ్యాప్తంగా దృష్టిని ఆకర్షించాడు.
అయితే, జనవరి 2017 లో గణేష్ విగ్రహం అకస్మాత్తుగా కనుమరుగైంది. దర్యాప్తులో, విగ్రహం కొండ దిగువన 56 ముక్కలుగా విరిగింది; వాస్తవానికి, బాధాకరమైన మరియు ప్రమాదకరమైన శోధన ఆపరేషన్ ఉన్నప్పటికీ, విగ్రహం యొక్క అన్ని విరిగిన భాగాలను తిరిగి పొందలేదు తరువాత, పురావస్తు శాస్త్రవేత్తల బృందం అందుబాటులో ఉన్న అన్ని ముక్కలను ఒకచోట చేర్చి, అదే కొండపై విగ్రహాన్ని తిరిగి స్థాపించింది. నేటికీ, విరిగిన ముక్కల గుర్తులు విగ్రహంపై కనిపిస్తాయి.
పురాణాల ప్రకారం: ఒకసారి పరశురామ్ శివుడిని కలవాలని అనుకున్నాడు. అయినప్పటికీ, శివుడు గణేష్‌ను కాపలాగా నియమించాడు, అతను పరశురాముడు లోపలికి అనుమతించలేదు. పరశురాముడు బలవంతంగా ప్రవేశించడానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, గణేశుడు అతన్ని ఇక్కడ బైలాదిల పర్వత శ్రేణి వద్ద భూమిపైకి విసిరాడు.
పరశురాం స్పృహలోకి వచ్చినప్పుడు, అతనికి మరియు గణేశుడికి మధ్య యుద్ధం జరిగింది. యుద్ధ సమయంలో, పరశురామ్ తన ఆయుధమైన ఫార్సా (ఇనుముతో చేసిన ఆయుధం) ను గణేశుడి మీదికి విసిరారు.. అది ఒక దంతంకు తగిలింది.. అందుకే, గణేశుడిని ఏక్దాంత్ అని కూడా అంటారు;
కొండకు దగ్గరలో ఉన్న గ్రామానికి ఫరాస్పాల్ అని పేరు పెట్టారు (పార్షురామ్ ఆయుధం నుండి వచ్చిన పేరు). పర్షురామ్ యొక్క ఫార్సా ఇక్కడ పడిపోయినందున, బైలాదిల పర్వత శ్రేణి ఇనుప ఖనిజంతో సమృద్ధిగా మారిందని కూడా అంటారు.ఇది పురాణ కధ..
అయినప్పటికీ, ఇంత దట్టమైన అడవిలో కొండ పైన ఈ భారీ మరియు అందంగా చెక్కిన గణేశ విగ్రహాన్ని ఎప్పుడు, ఎలా ఉంచారో ఎవరికీ తెలియదు. ఈ ప్రాంతంలో నాగ్వాన్షి పాలనలో 9 నుండి 11 వ శతాబ్దంలో ఈ విగ్రహాన్ని తయారు చేసినట్లు అన్ని పురావస్తు శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు
ఎలా చేరుకోవాలి:
ధోల్కాల్‌కు దగ్గరగా ఉన్న ఫరాస్పాల్ గ్రామం దంతేవాడ పట్టణానికి 11 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఫరాస్పల్ కంటే కొంచెం ముందుకు, ధోల్కల్ బేస్ ఉంది. అడవి దట్టంగా ఉన్నందున ధోల్కల్ బేస్ నుండి రిజిస్టర్డ్ గైడ్ తీసుకోవాలి..అడవి చాలా ప్రమాదకరమైనది..అక్కడ దారులు మనకు తెలియవు.. గైడు వల్లా చాలా ఉపయోగం...
- శ్రీనివాస గుప్తా వనమా
